NĂM DU HỌC TRAO ĐỔI VĂN HÓA Ở ĐỨC CỦA HẠNH

(Tôi viết bài này dành cho những cha mẹ đang băn khoăn với câu hỏi có nên cho con đi du học trao đổi văn hóa ở nước ngoài)

 

15 tuổi, con gái tôi tạm biệt ba mẹ để đến nước Đức, nơi góp vào ký ức tuổi thanh thiếu niên tươi đẹp của con, để đi du học trao đổi một năm theo chương trình YFU. Tại sân bay, các tình nguyện viên YFU đã chờ đón Hạnh và nhiều bạn du học sinh trao đổi đến từ các nước. Sau ba ngày tham gia chương trình định hướng của YFU, con gái tôi lên tàu đi tới gia đình bảo trợ. Đó là một hành trình cực kỳ lý thú, đầy bất ngờ và vui tươi.

 

MỘT GIA ĐÌNH MỚI

Gia đình Tapken đón cô gái du học sinh người Việt tại sân ga. Trên tay họ giơ cao một tấm biển in hình hai lá Quốc kỳ Việt Nam và Quốc kỳ Đức kèm dòng chữ bằng tiếng Đức “Chào mừng Hạnh”. Từ hôm ấy, Hạnh có thêm một gia đình thân yêu gồm bố mẹ và bốn anh chị bảo trợ người Đức. Để chào đón cô con gái đến từ Việt Nam, cả gia đình đã chuẩn bị hai tháng trời sửa soạn cho cô một căn phòng riêng xinh xắn với một chiếc bàn học bên cửa sổ, một lọ hoa xinh xinh, một chiếc giường đệm êm phủ ga trắng tinh, một chiếc tủ quần áo, một chiếc tủ nhỏ để đồ lặt vặt và một chiếc đàn piano điện tử. Mẹ V. còn kiếm thêm một chiếc xe đạp nhỏ vừa với chiều cao của cô gái để cô có thể đạp xe dạo trong rừng mỗi khi rảnh rỗi.

 

Ông bà Tapken là kiểu cha mẹ luôn đồng hành và thấu hiểu các con mình: Làm bạn với các con khi họ còn bé và trở thành đối tác của con khi họ lớn lên. Hạnh trải nghiệm cách cha mẹ người Đức dành thời gian cho các con dù họ 25 hay 15 tuổi. Hạnh kể “Mẹ V. biết thể loại truyện, các tác phẩm mà các con mình đọc. Mẹ có thể thảo luận cùng con mình về một nhân vật mà người con yêu thích. Còn bố N. thường đi gõ cửa từng phòng vào các buổi sáng để nhắc chúng con thức dậy cho kịp giờ đi học. Vì con nhỏ nhắn, mọi thành viên trong nhà bao giờ cũng hạ thấp người xuống mỗi khi nói chuyện với con thay vì con phải ngước cao đầu lên”. Cứ thứ 7 hàng tuần, Hạnh theo hai anh trai đến bể bơi. Trong lúc cô ấy bơi, các anh trai làm huấn luyện viên tình nguyện cho trẻ em và thanh thiếu niên địa phương. Một năm học sống cùng gia đình bảo trợ đem lại cho con gái tôi sự hiểu biết về cách cha mẹ Đức xây đắp tình yêu cho gia đình. “Các anh, chị kể cho con nghe rằng mỗi khi đi đâu qua một dòng sông, cả nhà sẽ dừng lại để chụp ảnh cùng nhau. Các anh, chị nói đó là truyền thống của gia đình. Thỉnh thoảng có những khoảnh khắc bố mẹ nhìn nhau mỉm cười, rồi hai người hôn nhau” - Con bé kể lại với giọng nói ríu rít như chim và ánh mắt vui tươi làm sao. Tôi có thể cảm nhận được tình yêu đẹp đẽ ấy qua nụ cười, giọng nói và ánh mắt của con gái mình.

 

Gia đình Tapken đón cô gái du học sinh người Việt tại sân ga.

The Tapken family welcomed the Vietnamese exchange student at the train station.​

 

 

NHỮNG HIỂU BIẾT MỚI TỪ TRƯỜNG HỌC VÀ NHỮNG CHUYẾN ĐI

Cũng như mọi trẻ em Đức trong làng, Hạnh học ở một ngôi trường cách nhà khoảng 7 phút đi bằng xe buýt. Nhà trường đã chuẩn bị sẵn cho cô một tấm thẻ xe buýt miễn phí và nhờ một bạn học sinh, người được phân công giúp đỡ Hạnh ở trường để chuyển cho mẹ V. trước khi cô đặt chân đến Đức. Ngày đi học đầu tiên, mẹ V. đưa cô ấy đến trường, đi cùng cô vào lớp để chào thày cô giáo và các bạn. Sau đó, mẹ dẫn cô lên chào thày hiệu trưởng. Các bạn học trò người Đức đều cởi mở với cô bạn gái đến từ Việt Nam. Sau 3 tuần nhập học, cô tham gia vào chuyến đi tới Rome cùng học sinh toàn trường. Các bạn trẻ đã có cơ hội nhìn thấy Giáo hoàng Francis. Những ngày đến lớp sau đó, cô bị cuốn hút bởi những bài học của môn lịch sử, tôn giáo, và chính trị ở lớp 10. Cô ấy thích thú cách các bài học giúp các học sinh Đức hiểu về quá khứ đầy biến động của đất nước, nhận diện các sai lầm lịch sử, xây dựng các góc nhìn nhân sinh quan và thế giới quan để từ đó xây dựng tương lai dân chủ của nước Đức. Hạnh đặc biệt thích môn mỹ thuật. Ở đó, giáo viên chỉ cho học sinh cách hiểu một tác phẩm mỹ thuật vui hay buồn qua cách tác giả thể hiện màu sắc và chiều đi của ánh sáng. Cũng trong năm học này, Hạnh tham gia chương trình định hướng nghề nghiệp do trường học tổ chức và trải nghiệm đợt thực tập 2 tuần tại một trường mầm non. “Sau hai tháng học tập ở Đức, con nhận thấy cách học ở nơi đây thật phù hợp với mình. Kể từ đó, con học tiếng Đức chăm hơn” - Hạnh tâm sự.

 

 

Hạnh đã có một năm du học trao đổi văn hóa bận rộn với những chuyến đi cùng gia đình Tapken. Mẹ V. nói mẹ muốn cô bé được đi thật nhiều nơi để chỉ cho cô xem các công trình kiến trúc tuyệt đẹp ở các bang. Cô đã đi thăm nhiều nhà thờ, lâu đài, nhà hát kịch, và bảo tàng. Cả gia đình còn đưa cô đến thăm dãy núi Apls nổi tiếng nơi được xem là nóc nhà của châu Âu. Các chuyến đi dày đặc trong suốt cả năm học được lên lịch sẵn sàng trước mỗi kỳ nghỉ của trường học. Từng chuyến đi đều được mẹ V. ghi chú cẩn thận ngày đi, tên quốc gia, tên thành phố, tên từng địa điểm mà cả gia đình đặt chân tới và cả tên của những món ăn mà họ thưởng thức. Những chuyến đi như thế đã mở ra một thế giới mới mẻ với cô gái trẻ người Việt.

Một cuốn sách ảnh 80 trang với hơn 900 bức ảnh ghi lại cuộc sống của Hạnh trong suốt năm du học trao đổi được mẹ V. trân trọng lưu và in thành sách để tặng cô con gái Việt Nam trước khi cô lên đường trở về nhà. Đó là những bức ảnh chụp cảnh gia đình quây quần bên nhau trong những bữa cơm, lúc cả nhà cùng chơi các trò chơi trên sân cỏ, cùng nhau làm bánh, mở quà sinh nhật và quà Giáng sinh, hay lúc cùng nhau đi dạo. Những bức ảnh khác lại cho thấy những chuyến đi vòng quanh nước Đức, đến Hà Lan, Bỉ và biên giới giáp với Áo. Biết bao công trình kiến trúc tráng lệ, tuyệt đẹp trên khắp đất nước hiện ra trong từng tấm hình. Lật từng trang sách ảnh, chúng tôi cảm nhận rõ tình yêu của gia đình Tapken dành cho con gái mình.

 

Bố mẹ host và các con (Người nhỏ tuổi nhất là Hạnh)

Host Parents and children (The smallest person is Hanh)

 

TRẢI NGHIỆM TỪ CHƯƠNG TRÌNH TRAO ĐỔI

“Sau một năm du học trao đổi văn hóa, con học được điều gì mà con cho là quan trọng?” - Tôi đã hỏi Hạnh câu hỏi này sau một tuần con trở về nhà.
Cô ấy trầm ngâm một lúc rồi từ tốn trả lời “Có quá nhiều điều con học được từ chuyến đi du học trao đổi. Nhưng điều con muốn kể với mẹ lúc này là con đã hiểu về chính mình hơn. Con nhận ra đâu là vòng tròn an toàn mà con muốn ở yên trong đó và đâu là phạm vi mở rộng nơi mà con sẽ trở nên im ắng. Trong sự im lặng, con quan sát được nhiều hơn, học hỏi được nhiều hơn, và hiểu mọi người tốt hơn. Mặc dù rơi vào im ắng do hạn chế ngôn ngữ, nhưng lòng con vẫn cảm thấy bình an. Dĩ nhiên, con chú ý tập bước ra khỏi vòng an toàn ấy để dần dần hòa nhập.” 

“Chị và gia đình đã có được những trải nghiệm quý giá nào khi đón nhận các du học sinh trao đổi của YFU trong suốt một năm học?” - Tôi nhắn tin hỏi bà Tapken. Dưới đây là lời bà ấy nhắn lại:

“Chúng tôi nhận lại nhiều điều từ các du học sinh. Chúng tôi trân trọng và thích thú lắng nghe những câu chuyện và xem các bức ảnh về gia đình, trường học, món ăn, nhà ở và đất nước của các em. Thật thú vị khi có thể tìm hiểu về các nền văn hóa khác ngay tại nhà của mình. Thật vui khi đồng hành và chứng kiến các em trở thành thành viên gia đình, kết bạn, cải thiện tiếng Đức, phát triển và trưởng thành trong suốt năm học. Có một điều quan trọng rằng các gia đình bản xứ ở Đức nhận du học sinh trao đổi trên cơ sở tự nguyện mà không nhận trả công. Các cha mẹ bảo trợ làm điều đó bởi họ tin vào sức mạnh, tầm quan trọng, sự trải nghiệm và niềm vui của chương trình trao đổi đối với tất cả mọi người. Không chỉ du học sinh học cách cởi mở và bao dung hơn, mà cả gia đình bản xứ và trẻ em ở trường cũng vậy. Tham gia trao đổi là đồng nghĩa với việc phải cởi mở, sẵn sàng đón nhận cái mới, cố gắng thích nghi càng nhiều càng tốt và tận dụng tối đa cơ hội. Đó là một sự trải nghiệm. Bản thân du học sinh đóng một vai trò chính định hình một năm học. Đó là năm học của các em.”

Tôi thực sự thích các câu trả lời của họ.

 

Hạnh tự học móc len để làm quà sinh nhật tặng mẹ V.

Hanh is self-taught in crocheting and make a birthday present for Mama V.​

 

Món quà con mèo len đã hoàn thành
The crocheted cat gift is completed

 

Hạnh làm món “Bún chả nướng”
Hanh cooks “Bun cha”

 

YFU đem lại cho con gái và gia đình chúng tôi cơ hội mở mang học hỏi về thế giới, văn hóa và con người nước Đức. Nếu ai hỏi tôi về điều quan trọng gì mà chúng tôi học được từ chuyến đi của Hạnh, tôi xin trả lời chúng tôi học hỏi từ gia đình Tapken về cách thấu hiểu và đồng hành cùng các con mình như những người bạn và đối tác thân thiết. Xin gửi lòng biết ơn của chúng tôi đến gia đình ông bà Tapken, các cán bộ của YFU Việt Nam và YFU Đức về sự quan tâm quý báu của họ dành cho con gái và gia đình chúng tôi. Tôi mong rằng những câu chuyện của chúng tôi có thể giúp các cha mẹ Việt Nam hiểu rõ hơn về ý nghĩa của chương trình trao đổi mà YFU dành cho các bạn trẻ và cha mẹ. 

--------
Nhờ sự giúp đỡ đầy lòng trắc ẩn và sự am hiểu rộng rãi của mẹ V., Hạnh có được cơ hội vào học ở một trường trung học nội trú tại Đức cho năm học kế tiếp. Khi tôi ngồi viết những dòng chữ này, cô con gái 16 tuổi ấy vừa đáp chuyến bay trở lại nước Đức sau kỳ nghỉ hè. Và Hạnh đang tiếp tục hành trình du học với bao điều lý thú chờ cô ấy ở phía trước.

~ chia sẻ từ chị Nguyễn Thị Minh Phương, phụ huynh học sinh Phương Hạnh - du học sinh trao đổi văn hóa Đức năm học 2024-2025 ~

(Ngày 9/9/2025)

 

ENGLISH BELOW

==============

HANH'S CULTURAL EXCHANGE YEAR IN GERMANY 2024-2025

(I am writing this for parents who are still wondering whether they should let their children go on a cultural exchange program abroad)

At the age of 15, my daughter left her parents to go to Germany, a country that would contribute to her beautiful teenage memories. She was going on a one-year exchange program organized by the Youth For Understanding (YFU). At the airport, YFU volunteers were already waiting to welcome Hanh and many other exchange students from different countries. After a three-day orientation program, my daughter boarded a train to her host family. It was an incredibly interesting, surprising, and joyful journey.

 

A NEW FAMILY

The Tapken family welcomed the Vietnamese exchange student at the train station. They held up a sign with the Vietnamese and German flags and the words in German "Welcome Hanh." From that day on, Hanh had a loving second family with German host parents and four siblings. To welcome their daughter by another mother from Vietnam, the family had spent two months preparing a beautiful private room for her with a study desk by the window, a pretty vase of flowers, a soft bed with pristine white sheets, a wardrobe, a small cabinet for her belongings, and a digital piano. Mama V. even found a small bicycle that fit Hanh's height so she could ride in the woods whenever she had free time.

Mr. and Mrs. Tapkens are the type of parents who understand and accompany their children, acting as friends when the children were little and partners as the children grew up. Hanh experienced how German parents make time for their children, whether they are 25 or 15. "Mama V. knows the kinds of books her children read. She spends time discussing her children’s favorite characters with them. Dad N. often knocks on each of our doors every morning to remind us to get up on time for school. Since I'm petite, all family members always lower themselves to talk to me instead of me having to look up." – Hanh said. Every Saturday, Hanh went to the pool with her two brothers. While she swam, the brothers volunteered as coaches for local children and teenagers. A year of living with her host family gave my daughter a deeper understanding of how German parents build love in their family. "My siblings told me that whenever they pass a river, the whole family stops to take pictures together. They said it's a family tradition. There were also moments I noticed when my host parents would look at each other, smile, and then share a kiss" she recounted in a voice that chirped like a bird and with joyful eyes. I could feel that beautiful love through my daughter's smile, voice, and eyes.

 

Hạnh mang theo bộ ghép hình 1000 mảnh 3D sang Đức. Cô ấy đã ghép hình tòa lâu đài Neuschwanstein.

Nhìn tòa lâu đài đang ghép dở, mẹ V. hẹn một hôm nào đó cả nhà sẽ đưa Hạnh đến thăm tòa lâu đài. Họ đã tới.
 

Hanh took a 1000-piece 3D puzzle with her to Germany. She assembled a model of Neuschwanstein Castle.

Seeing it, Mama V. promised Hanh that the family would one day visit the castle with her. They did.

 

NEW KNOWLEDGE FROM SCHOOLING AND TRAVELING

Like every German child in the village, Hanh attended a school that was a 7-minute bus ride from home. The school had prepared a free bus pass for her and arranged for a student, who was assigned to help Hanh at school, to deliver it to Mama V. before she even arrived in Germany. On the first day of school, Mama V. took Hanh to her class and accompanied her to the classroom to greet her teachers and classmates. Then, the mother took her to greet the principal. Her German classmates were very open to their friend from Vietnam. Three weeks later, she participated in a school-wide trip to Rome. The students had the opportunity to see Pope Francis. In the following days of class, she became captivated by the lessons of history, religion, and politics subjects in 10th grade. She enjoyed how the lessons helped German students understand their country's turbulent past, recognize historical mistakes, and build their personal and world views to create a democratic future for Germany. Hanh especially enjoyed art class, where teachers taught students how to interpret a piece's mood - whether it was happy or sad - by analyzing the use of color and the direction of light. During this school year, Hanh also took part in a career orientation program organized by the school and completed a two-week internship at a kindergarten. "After two months of studying in Germany, I realized the learning method here really suits me. Since then, I've been learning German more diligently" Hanh confided in me.

Hanh had a busy year of cultural exchange with trips with the Tapken family. Mama V. said she wanted the young girl to see as many places as possible to show her the beautiful architecture in different states. She visited numerous churches, castles, theaters, and museums. The family also took her to visit the famous Alps, which is considered the roof of Europe. The intensive trips throughout the school year were scheduled before each school break. Mama V. carefully noted the departure date, the country, the city, the specific places the family visited, and even the names of the dishes they enjoyed. Such trips opened up a whole new world for the young Vietnamese girl.

An 80-page photo book with over 900 photos documenting Hanh's life throughout her exchange year was cherished and printed by Mama V. as a gift for her Vietnamese daughter before she returned home. The photos captured the family's moments together during meals, playing games on the field, baking cakes, opening birthday and Christmas presents, and walking together. Other photos showed trips around Germany and to the Netherlands, Belgium, and the border with Austria. The magnificent and beautiful architectural works across the countries appeared in every picture. Turning each page of the photo book, we could clearly feel the Tapken family's love for our daughter.

 

Mẹ V., Hạnh, và bố N. chụp ảnh tại buổi tổng kết năm học ở trường
Mama V., Hanh, and Dad N. took the photo on the day of the school closing ceremony.

 

EXPERIENCES FROM THE EXCHANGE PROGRAM

"After one year of cultural exchange, what did you learn that you consider important?" I asked Hanh this question a week after she returned home.
She pondered for a moment before calmly replying, "I learned too many things from the exchange trip. But what I want to tell you right now is that I understand myself better. I realized what my comfort zone is, and what my extended zone is, the place where I become quiet. In that silence, I observed more, learned more, and understood people better. Even though I was silent due to language limitations, my heart was at peace. Of course, I was trying to step out of that comfort zone to integrate gradually."

“What valuable things do you and your family experience when having YFU exchange students in a whole school year?” - I texted Mrs. Tapken. Here she replied: 
“We get a lot back from the exchange students. We appreciate and love to hear stories and look at pictures of our exchange students about their home countries, houses, families, schools, food, and more. It is so interesting to get to know another culture right in our home. It's fun to watch and accompany them as they become a member of the family, make friends, improve their German, grow, and develop during the exchange year. I find it important that host families in Germany take in exchange students on a volunteer basis and do not get paid or compensated. Host parents do it because we believe in the power, importance, experiences, and fun of student exchange for all individuals involved. Not only does the exchange student learns to be more open and tolerant, but also the host family and the kids at school. Being on exchange means being open-minded, willing to see the possibilities, trying to adapt as much as possible, and making the best of it. It'll be an experience. The exchange student her/himself plays a fundamental role in how the year develops. It's their year.”
I really love their answers.

 

Làm bánh cùng nhau (Bố N. đang chụp ảnh)
Make cakes together (Dad N. is taking the photo)

 

Mẹ V. đang hướng dẫn Hạnh làm bánh
Mama V. is guiding Hanh in making cakes

YFU gave my daughter and our family the opportunity to learn about the world, the culture, and the people of Germany. If any parent were to ask me what important lesson we learned from our daughter's trip, I would answer that what we learned from the Tapken family was how to understand and accompany our children as friends and partners. We send our sincere thanks to the Tapken family, the staff of YFU Vietnam, and YFU Germany for the wonderful care they have given our daughter and our family. I hope our stories can help Vietnamese parents better understand the meaning of the exchange program that YFU offers to young people and their parents.

-----------
With the compassionate and extensive help of Mama V., Hanh has secured an opportunity to study at a German boarding school for the next academic year. As I write these words, my 16-year-old daughter has just returned to Germany after her summer break. And Hanh is continuing her fascinating journey, with many exciting things awaiting her.

~ from Nguyen Thi Minh Phuong, natural parent of Phuong Hanh - an exchange student in Germany 2024/25 ~

(September 9, 2025)